Chanuka

W ostatnich dniach głośno zrobiło się w mediach o Chanuce, trwającym osiem dni żydowskim święcie świateł upamiętniającym zwycięskie powstanie Judy Machabeusza sprzed niemal 2200 lat. Chanuka to święto ruchome, ale zazwyczaj przypada w okolicach Bożego Narodzenia. W tym roku z Bożym Narodzeniem niemal idealnie się pokryło, a chanukową świecę zapalono nawet w Belwederze. Niewiele wiem o tradycjach żydowskich, zatem gdy trafiło do mnie zaproszenie do gdańskiej synagogi na obchody Chanuki, skorzystałem z niego z entuzjazmem.

Zorganizowane 21 grudnia wydarzenie miało charakter spotkania kulturalnego, którego centralnym elementem było rozpalenie drugiej świecy chanukowej na wielkim świeczniku zwanym chanukiją. Goście mieli możliwość zwiedzenia wystawy „Żydzi gdańscy. Ślady” i wysłuchania dwóch koncertów muzyki żydowskiej. Przygotowano też poczęstunek – ciasteczka wypiekane na symbolicznej dla tego święta oliwie oraz izraelskie wino. Mimo że kuchnia żydowska nie przewiduje specjalnych potraw chanukowych, w okresie tych świąt poza ciasteczkami szczególne często podaje się pączki, placki i racuchy smażone na symbolicznej dla Chanuki oliwie. Niektórzy uważają, że chanukowe placki i naleśniki należy podawać z białym serem.

Chanukowe ciasteczka jadłem też kilka dni wcześniej na zamku w Malborku przy okazji wydarzenia w polskiej tradycji zupełnie nowego, a w USA znanego pod nazwą Hanumas albo Christmukkah, za którą kryje się międzykulturowa hybryda, która czerpie jednocześnie z tradycji Bożego Narodzenia i Chanuki. Malborski Hanumas zorganizowano przy okazji jarmarku adwentowego, a sam zwyczaj przywiózł z USA szef kuchni zamkowej restauracji. Impreza miała charakter gier i zabaw dla dzieci z rodzin chrześcijańskich i żydowskich. Dzieci śpiewały kolędy i grały w drejdla na czekoladowe monety. Poza ciasteczkami próbowałem esencjonalnego rosołu z kury, wzorowego tatara z przepiórczymi jajkami, sandacza pieczonego na kapuście oraz doskonałych deserów – wiśniowego ciasta z kruszonką i czekoladowej tarty.